Przed dwoma [w 1996 r.] laty Ken Saro Wiwa oraz ośmiu jego towarzyszy zostało skazanych na śmierć tylko dlatego, że upomnieli się o przestrzeganie podstawowych praw człowieka we własnym kraju.
Wraz z odkryciem złóż ropy naftowej w Kraju Ogonich (pd. Nigeria) w roku 1958 zapoczątkowany został rozwój, który zmienił oblicze kraju. 80% dochodów państwowych oraz blisko 90% dochodów dewizowych Nigerii pochodzi z wydobycia ropy naftowej w delcie Nigru. W 1977 roku ówczesny rząd zalegalizował konfiskatę ziemi w Kraju Ogonich, nie uznając przy tym prawa jej właścicieli do odszkodowania.
Za niewyobrażalne zniszczenia środowiska – spowodowane licznymi wyciekami ropy z rurociągów oraz wypalaniem się gazu nie poczuwa się odpowiedzialny ani rząd, ani firmy wydobywcze (głównie SHELL, ale także AGIP, MOBIL), ani zamieszkujący kraje wysokorozwinięte konsumenci wyrobów tychże koncernów. Duża część społeczności żyje nędzy – oderwana od tradycyjnych metod życia jak rybołówstwo a ponadto dyskryminowana m.in. przy zatrudnianiu w wydobyciu ropy naftowej.
By bronić się w pokojowy sposób przeciw wywłaszczeniom oraz dyskryminacji, Ogonii utworzyli w roku 1990 ruch MOSOP (Ruch na Rzecz Przetrwania Ludu Ogonich) – nie uznający przemocy jako metody walki.
MOSOP domaga się politycznej autonomii oraz ekologicznej, społecznej i ekonomicznej sprawiedliwości. W wielonarodowej Nigerii żyje ponad 200 grup etnicznych. Jedną z nich stanowią Ogonii zamieszkujący deltę Nigru, a liczący ok. 500.000 osób.
Członkowie MOSOP są od roku 1993 obserwowani, wzywani do przesłuchania i często torturowani przez służby specjalne. Morderstwo czterech Ogonich podczas jednej z manifestacji, zostało wykorzystane przez rząd wojskowy jako pretekst do rozprawy z opozycją. W związku z tym morderstwem stracono w październiku 1995 roku przywódcę MOSOP – Kena Saro Wiwę oraz ośmiu innych opozycjonistów. W międzyczasie
19 dalszych osób należących do Ogonich zostało postawionych przed Wojskowym Sądem Specjalnym w związku ze wspomnianym morderstwem. Przez długi czas przetrzymywani byli bez postawienia konkretnych zarzutów.
Proces 19 Ogonich przed sądem jest wciąż odwlekany, gdyż jak twierdzą władze Sąd musi być zlustrowany pod względem prawowitości. Postawienie uwięzionych przed „Magistrat Court” zdaje się być zatem kolejnym elementem rządowej taktyki opóźnienia procesu i ostudzenia międzynarodowych protestów.
Istnieje uzasadniona obawa, że zatrzymani zostaną po nieuczciwym procesie skazani na śmierć lub długie więzienie. Mogą zostać podobnie jak Saro Wiwa uznani za winnych morderstwa, mimo że tylko uczestniczyli w demonstracji, podczas której do niego doszło.
Obecnie wielu z nich wymaga natychmiastowej opieki lekarskiej, gdyż choruje ze względu na niewłaściwe warunki w więzieniu.
A jak poza tym żyje się w Nigerii?
Brak wolności słowa oraz samowolne aresztowania: Mimo iż nigeryjska konstytucja uznaje prawa wolności słowa, zgromadzeń oraz stowarzyszeń w rzeczywistości nie są one jednak respektowane. Wciąż prześladowane są osoby zaangażowane w opozycji lub krytykujące w jakikolwiek sposób rząd. Dotyczy to związkowców, ekologów oraz rzeczników praw człowieka. Tak np. Gani Fewehinm – prawnik i rzecznik praw obywatelskich ze względu na swą aktywność na rzecz praw człowieka więziony jest od stycznia 1996 bez postawienia mu jakichkolwiek zarzutów.
Tortury oraz więzienie bez możliwości kontaktu ze światem: Często właśnie opozycjoniści więzieni są przez nieograniczony czas bez możliwości kontaktu ze światem. Dekretem nr 2 z 1984 rząd może doprowadzić do milczenia każdego niewygodnego krytyka. W celu wymuszenia zeznań świadkowie oraz oskarżeni poddawani są torturom lub nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu.
Egzekucje: Zastosowanie kary śmierci wzrosło dramatycznie podczas trwających od 1993 roku rządów wojskowych. W roku 1995 stracono co najmniej 105 osób, przeprowadzając egzekucje często publicznie. Należy także pamiętać, że nieustannie dochodzi do egzekucji (raczej morderstw) dokonywanych przez służbę bezpieczeństwa bez wyroku sądowego.
Wszelkie reformy, o których zapewnia od czerwca 1996 rząd Nigerii mają charakter pozorny, a w rzeczywistości oprócz uspokojenia opinii światowej służą jedynie mnożeniu administracji sądowej, która jak i dotychczas jest w pełni uzależniona od rządu.
Za AMNESTY INTERNATIONAL Wrocław